Kontrakt menedżerski a podatek dochodowy (PIT)

Artykuł zaktualizowany w czerwcu 2019 roku. 

Dochody uzyskane z kontraktu menedżerskiego są opodatkowane jako dochody z działalności wykonywanej osobiście. Dotyczy to również tych sytuacji, gdy umowa została zawarta w ramach działalności gospodarczej.

Co to jest kontrakt menedżerski?

Kontrakt menedżerski jest umową nieuregulowaną wprost przepisami prawa cywilnego (tzw. umowa nienazwana). Jest to rodzaj umowy o świadczenie usług. Jej istotnym elementem jest zobowiązanie do samodzielnego zarządzania określonym przedsiębiorstwem. Umowa może dotyczyć zarządzania dowolnym typem przedsiębiorstwa – zarówno należącego do indywidualnego przedsiębiorcy jak i do spółek osobowych lub kapitałowych. Do przykładowych obowiązków wynikających z kontraktu menedżerskiego można zaliczyć bieżące zarządzanie działalnością przedsiębiorstwa, prowadzenie jego spraw, reprezentację i zawierane umów handlowych, planowanie oraz realizację inwestycji, zarządzanie kosztami, pozyskiwanie środków finansowych niezbędnych do realizacji inwestycji, wykonywanie czynności pracodawcy.  Dla kwalifikacji umowy istotna jest jej treść, a nie tytuł (mogą istnieć umowy określone przez strony jako „umowy zlecenia” a będące w rzeczywistości kontraktami menedżerskimi, a także umowy określone jako „kontrakt menedżerski” będące w rzeczywistości zwykłymi umowami zlecenia). Kontrakty menedżerskie trzeba też odróżnić od umów o pracę.

Skutki kontraktu menedżerskiego w PIT

W celu określenia skutków zawarcia kontraktu menedżerskiego w podatku dochodowym od osób fizycznych kluczowe znaczenie ma przypisanie przychodów z tej umowy do właściwego źródła przychodów. Pozornie może się wydawać, że możliwa jest kwalifikacja do jednego z dwóch źródeł. Po pierwsze, mogłyby to być dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej (np. gdy umowa jest zawarta w ramach działalności). Po drugie – dochody z działalności wykonywanej osobiście (w pozostałych przypadkach). Byłoby to rozwiązanie korzystne dla podatników, ponieważ realizacja kontraktów menedżerskich w ramach działalności gospodarczej pozwalałaby najczęściej na skorzystanie z korzystniejszych form opodatkowania w porównaniu z opodatkowaniem przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Przepisy wykluczają jednak takie rozwiązanie.

Przychody z działalności wykonywanej osobiście

Przepisy wskazują jednak jednoznacznie, że za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się m. in. przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 13 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT). Niezależnie zatem od tego, czy kontrakt menedżerski (lub podobna umowa) zostanie zawarty w ramach działalności czy nie, to i tak będzie opodatkowany jako przychód z działalności wykonywanej osobiście.

Usługi zarządcze świadczone w ramach spółki osobowej

W świetle orzecznictwa sądowego bez wpływu na sposób opodatkowania pozostaje ewentualne świadczenie usług zarządczych w ramach działalności prowadzonej w formie spółki osobowej (np. spółki jawnej). W praktyce przesądziła o tym uchwała 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 kwietnia 2010 r. (II FPS 10/09). Sąd przypomniał, że spółki osobowe są spółkami transparentnymi podatkowo. Jedynie jeżeli taka spółka osiąga dochody z działalności gospodarczej, to dochody te są u wspólnika również dochodami z pozarolniczej działalności gospodarczej. W przypadku kontraktu menedżerskiego spółka nie osiąga jednak przychodu z działalności gospodarczej, skoro ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych kwalifikuje ten przychód do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

Przychody wspólników z udziału w spółce jawnej uzyskującej przychody na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, nie podlegają opodatkowaniu jako dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej, a w szczególności nie mogą być opodatkowane podatkiem liniowym (zob. uchwała NSA z 26 kwietnia 2010 r., II FPS 10/09).

Takie stanowisko znajduje też potwierdzenie w nowszym orzecznictwie.

Przychody z tytułu wymienionych w art. 13 pkt 9 u.p.d.o.f. umów, bez względu na formę organizacyjną, w jakiej są zawierane i wykonywane, w każdym przypadku stanowią przychód z działalności wykonywanej osobiście (wyrok NSA z 13 grudnia 2018 roku, II FSK 3442/16).

Powyższa kwalifikacja jest niekorzystna m. in. dla sposobu określania kosztów uzyskania przychodu i stosowanej stawki podatkowej. Koszty uzyskania przychodów z tytułu kontraktów menedżerskich rozliczane są ryczałtowo. Wynoszą one obecnie 111 zł 25 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1335 zł. Jeżeli podatnik tego samego rodzaju przychody uzyskuje od więcej niż jednego podmiotu albo od tego samego podmiotu, ale z tytułu kilku stosunków prawnych (kilku kontraktów menedżerskich lub podobnych umów), koszty nie mogą przekroczyć łącznie 2002 zł 05 gr za rok podatkowy.

Stawka podatkowa

Przychody z kontraktów menedżerskich opodatkowane są według skali podatkowej, tj. w zależności od wielkości dochodu stawką 18% i 32%. Nie ma możliwości opodatkowania tych dochodów podatkiem liniowym 19%.

Michał Stawiński

Adwokat

powrót do poprzedniej strony